Sợ chết là tâm bình thường của mỗi người, nhưng “tham sống sợ chết” thì bị cổ nhân xem là kẻ thấp hèn, tầm thường. Những người “tham sống sợ chết” thì khó giữ vững được đạo nghĩa, tín ngưỡng, càng không thể thành tựu được việc lớn.
Trong hồi thứ 24 của “Tam Quốc Diễn Nghĩa” viết: “Tham sinh phạ tử chi đồ, bất túc dĩ luận kì sự”, nghĩa là những kẻ tham sống sợ chết thì không đáng để đàm luận việc. Trong hồi thứ 38 của “Thuyết nhạc toàn truyện” cũng viết: “Ngã ngưu cao khởi thị tham sinh phạ tử chi bối” (Ta há phải là hạng người tham sống sợ chết!). Có thể thấy, trong văn hóa truyền thống, cổ nhân cho rằng “tham sống sợ chết” là tâm rất không tốt của người phàm trần.
Sinh mệnh con người thực sự rất trân quý, nhưng vì bảo toàn sinh mệnh của bản thân mà bán rẻ lương tâm của mình, bán đứng đạo nghĩa thì chính là hành vi mà người quân tử xưa nay rất khinh thường. Trái lại, người luôn tuân thủ nghiêm ngặt đạo nghĩa, lương tri và tín ngưỡng trong tâm, không tham sống sợ chết là một nhân cách cao thượng. Những trung thần nghĩa sĩ trong lịch sử đều là những người mang trong lòng chính khí, chính trực, có ý chí kiên cường, tuyệt đối không sợ chết.
Điền Hoành, vua chư hầu thời Hán Sở vì bảo toàn tính mạng cho 500 tráng sĩ trên đảo liền dẫn hai thuộc hạ rời đi, đến kinh thành gặp Hán Cao Tổ. Nhưng khi Điền Hoành tới nơi cách kinh thành khoảng 30 dặm thì liền tự vẫn chết. Đồng thời ông để lại di chúc, nhắn hai thuộc hạ lấy đầu của mình đến gặp Hán Cao Tổ nói rằng bản thân ông không thể khuất phục đầu hàng. Năm trăm tráng sĩ của Điền Hoành thà rằng lựa chọn nhảy xuống biển tự sát chứ không nguyện ý đầu hàng chịu nhục.
Anh hùng dân tộc Nhạc Phi tinh trung báo quốc, đối mặt với oan sát của gian thần vẫn khẳng khái tận trung. Nghĩa sĩ Quan Vũ là trung thần chí nghĩa, mặc dù đối mặt với đe dọa, dẫn dụ về lợi ích, sắc đẹp mà tâm vẫn vững chắc như sắt đá, không phản bội lại chủ.
Văn Thiên Trường từng viết trong “Quá linh đinh dương” tuyệt cú thiên cổ: “Nhân sinh tự cổ thùy vô tử, lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh” (người đời từ cổ đến nay có ai không sợ chết, lưu giữ lòng son soi sáng sử xanh) để lại cho đời, thể hiện ý chí bất khuất, kiên trung. Khi đối mặt với uy hiếp sinh tử và những dụ dỗ quan to lộc hậu: “Nếu giờ ngươi dùng cách đối đãi với nhà Tống mà đối đãi với ta thì ngươi lập tức làm Thừa tướng” của Hốt Tất Liệt, Văn Thiên Tường đã nói: “Nhất tử chi ngoại, vô khả vi giả” (Ta thà chết chứ không có ý nghĩ nào khác cả). Điều này thể hiện ông xem cái chết như không, bảo toàn khí tiết trung thành với dân tộc.
Trung thần Vu Khiêm thời nhà Minh viết trong “Thạch khôi ngâm” danh ngôn bất hủ thể hiện chí khí hùng hồn: “Phấn cốt toái thân toàn bất phạ, yếu lưu thanh bạch tại nhân gian” (tạm dịch: Cho dù toàn thân thể ta bị tan xương nát thịt ta cũng không một chút sợ, cho dù sinh mạng của ta có gặp nguy hiểm ta cũng muốn lưu giữ sự thanh sạch cả đời ở chốn nhân gian này). Những chính nhân quân tử có khí tiết cao thượng như vậy đều có thể thản nhiên đối đãi với phúc họa sinh tử. Lúc đối mặt với khảo nghiệm sinh tử họ đều sẵn sàng chọn đạo nghĩa mà không chùn bước, vì đạo nghĩa mà xả thân, không một chút sợ hãi.
Cổ nhân coi trọng và tôn sùng thái độ làm người “xả sinh nhi thủ nghĩa” (xả bỏ sinh mạng mà thủ giữ đạo nghĩa). Mạnh Tử từng nói: “Tử diệc ngã sở ác, sở ác hữu thậm vu tử giả, cố hoạn hữu sở bất tị dã” (Chết là điều mà ta chán ghét, nhưng ta còn chán ghét trốn tránh tai họa hơn cả chết). Chết dĩ nhiên là điều khiến một người bình thường cảm thấy sợ hãi, nhưng vứt bỏ lễ nghĩa, làm kẻ phản bội “tham sống sợ chết” lại khiến cho người ta phải bị nhục nhã và lưu lại tiếng xấu muôn đời. Gian tặc Tần Cối bán nước cầu vinh, hãm hại trung lương trong lịch sử Trung Hoa và kẻ phản bội Judas theo truyền thuyết Cơ đốc giáo, là kẻ phản đồ đã nhận 30 đồng bạc để bán đứng thầy Jesus của mình trong văn hóa phương Tây, mặc dù đã trải qua hàng trăm ngàn năm lịch sử nhưng vẫn bị người đời thóa mạ phỉ báng. Bởi vậy, xưa nay trung thần không phò tá hai chủ, khí tiết kiên trung bất khuất là chủ đề xuyên suốt lịch sử các triều đại.
Coi cái chết như không là cảnh giới tinh thần cao thượng. Trong suy nghĩ của những trung thần nghĩa sĩ và những chính nhân quân tử thì đạo nghĩa còn cao hơn cả mạng sống của chính mình. Trong lịch sử, có những tín đồ thủ vững tín ngưỡng của mình mặc cho việc có thể bị bức hại đến chết. Họ thà xả bỏ sinh mạng chứ nhất định không chịu khuất phục trước thế lực tà ác. Hay những người có ảnh hưởng trong xã hội vì chính nghĩa mà không sợ bức hại, dám nói lên tiếng nói lương tri của mình để thức tỉnh mọi người. Những người như vậy không chỉ khiến kinh thiên động địa, quỷ thần khiếp sợ mà những công tích của họ để lại được truyền tụng vĩnh hằng.
Theo Vision Times tiếng Trung
An Hòa biên tập
Xem thêm:
The post “Tham sống sợ chết” là điều cổ nhân xem thường appeared first on Trí Thức VN.
Originally posted here: https://ift.tt/vY0z6mT
Đăng nhận xét